پروتکل کنترل انتقال یا همان Transmission Control Protocol (TCP) و پروتکل اینترنت (IP)دو پروتکل متمایز شبکه های کامپیوتری هستند. اگر به مقالات قبلی در خصوص پروتکل در وب سایت مراجعه کنید، متوجه خواهید شد که پروتکل مجموعه ای از قوانین و روالهای توافق شده است. هنگامی که دو کامپیوتر یا دو دستگاه در شبکه با هم ارتباط برقرار کنند و از آنجایی که پروتکل های آنها یکسان است، یکدیگر را درک خواهند کرد و با هم ارتباط برقرار کرده و می توانند تبادل اطلاعات با هم داشته باشند. با این حال، پروتکل های TCP و IP به طور معمول با یکدیگر استفاده می شوند، TCP / IP به اصطلاح استاندارد برای اشاره به این مجموعه پروتکل تبدیل شده است.


پروتکل TCP پیغام ها یا فایلهای اطلاعاتی که قرار است از بستر شبکه گذر کنند را به بسته های کوچکتری تقسیم بندی کرده و در مقصد مجددا این بسته ها را به یکدیگر متصل می کند. پروتکل اینترنت(IP) وظیفه آدرس دهی به هر کدام از بسته ها را دارد بنابراین این بسته ها را به مقصد صحیح خود هدایت می کنند. عملکرد پروتکل TCP/IP در چهار لایه تقسیم می شود که با هم آنها را بررسی می کنیم:


لایه Datalink متشکل از متدها و پروتکل هایی است که فقط بر روی یک لینک عمل می کنند و جزوی از شبکه ای هستند که سیستم ها و دستگاه ها با هم در آن شبکه قرار دارند از جمله پروتکل های این لایه ARP و Ethernet می باشد.

لایه Internet یا Network، این لایه به اصطلاح لایه 3 در مدل OSI است و بسته های حاوی اطلاعات را از شبکه های مستقل به یکدیگر Route می کند. از جمله پروتکل های مورد استفاده در این لایه، ICMP یا همان ping و IP می باشند.

لایه Transport یا حمل و نقل ارتباطات بین میزبان را مدیریت می کند و مسئول کنترل جریان(flow control) و قابلیت اطمینان و multiplexing را عهده دار است. از جمله پروتکل های این لایه TCP و UDP هستند.

لایه Application ، لایه تبادل استاندارد اطلاعات از Application ها است و از جمله پروتکل های این لایه HTTP، FTP، POP3، SMTP و SNMP می باشد.

TCP در اصطلاح یک پروتکل Connection oriented یا اتصال گرا است TCP / IP به طور فنی به ارتباطات شبکه ای که برای ارسال اطلاعات در شبکه های IP است، اطلاق می شود. TCP با ایجاد یک ارتباط مجازی یا Virtual Connection بین دو دستگاه از طریق یک سری پیام های request و reply در سراسر یک شبکه فیزیکی کار می کند. پروتکل TCP / IP امروزه یک پروتکل استاندارد در شبکه های اینترنتی شده است و حتی پروتکل پیش فرض سیستم عامل ها همین پروتکل TCP / IP است. اکثرا مردم نام TCP / IP را بارها شنیده اند اما نمی دانند آن چیست، البته اگر آن را هم ندانید مهم نیست(البته افرادی که در حوزه IT مشغول هستند باید درک کاملی از این پروتکل داشته باشند) مهم این است که از طریق این پروتکل ارتباط شما با دنیای اینترنت برقرار می شود مثلا شما از طریق مروگر خود وارد یک سایت می شوید در واقع با استفاده از TCP / IP با وب سرورهای اینترنتی ارتباط برقرار می کنید. میلیون ها نفر در سرتاسر دنیا، هر روز برای ارسال ایمیل، چت آنلاین و بازی های آنلاین بدون دانستن اینکه چگونه اینها کار می کنند، از TCP / IP استفاده می کنند.