اختراع VLAN ها بسیار مورد استقبال مهندسان و Admin های شبکه قرار گرفت و با وجود VLAN، ادمین ها به راحتی امکان گسترده تر کردن شبکه و Redisign کردن شبکه موجود را با هزینه های کمتر می توانستند انجام دهند و ضمن اینکه وجود VLAN هم قابل اطمینان، هم سریع و هم امن بود.


اگر شما ادمین یک شبکه کوچک که تعداد 4-6 سوئیچ در این شبکه موجود است و VLAN هم دارید، باشید با overhead کمی می توانید مدیریت این شبکه را داشته باشید و تغییرات کوچک را در مدت زمان کمی(البته به نوع تغییر هم بستگی دارد) را در شبکه اعمال کنید. اما اگر که همین موضوع را با مهندسی که مسئولیت یک شبکه متوسط یا بزرگ را عهده دار است در میان بگذارید، حتما جواب متفاوتی را خواهید شنید چون همین تغییرات کوچک، ممکن است برای آنها کابوسی بزرگ باشد و حالا خطاهای انسانی را هم اگر به آن اضافه کنید، عدم دسترسی به شبکه، Down شدن شبکه و غیره از جمله مواردی است که می توان به آنها شاره ای کرد که گاها می تواند ضرورهای بسیار چشمگیری را به سازمان مربوطه متحمل کند.

WELCOME TO VLAN TRUNK PROTOCOL (VTP)

پروتکل VTP، یک پروتکل کاملا سیسکویی است که توسط سیسکو به منظور کاهش overhead مدیران و ادمین های شبکه ایجاد شده است. شما ب خوبیاز این موضوع مطلع هستید که می توانید در هر سوئیچ سیسکو VLAN های خود را ایجاد و پیکربندی لازم برای آن Vlan را انجام دهید. ایجاد Vlan را در هرسوئیچ باید جداگانه انجام دهید ولی شما با استفاده پروتکل VTP می توانید VLAN ها را در یک سوئیچ ایجاد کرده و VLAN ها به سایر سوئیچ ها اعمال شود(فقط VLAN ها به سوئیچ ها اضافه می شوند و پورت ها را خودتان دستی باید عضو VLAN مربوطه کنید). شما هیچ VLAN نمی توانید روی سوئیچ های دیگر ایجاد کنید و همه VLAN ها را باید در سوئیچی که VTP در آن در مود server قرار دارد ایجاد کنید و سایر سوئیچ هایی که در مود server یا مود Client هستند، این VLAN ها را دریافت می کنند(سوئیچ هایی که پروتکل VTP در آنها در مود transparent قرار دارد، فقط ترافیک VTP از جانب سوئیچ سرور را به سوئیچ بعدی فوروارد می کند و تغییرات را دریافت نمی کند).
وقتی تعداد این سوئیچ ها زیاد باشد، شما می توانید فقط روی یک سوئیچ Vlan های خود را ایجاد کنید و به راحتی این VLAN ها توسط سوئیچ SERVER به سایر سوئیچ های Client تبلیغ یا Advertise می شود.

INTRODUCING THE VTP MODES

پروتکل VTP یک پروتکل نسبتا پیچیده است، اما هنگامی که شما در مورد آن بدانید، به راحتی قابل درک و پیاده سازی است. این پروتکل شامل سه نسخه است که که نسخه 1 و 2 نسخه هایی هستند که در نرم افزار cisco packet tracer می توانید از آنها هم استفاده کنید ضمن اینکه این نسخه ها از توپولوژی Token Ring هم پشتیبانی می کند و در دنیای واقعی علاوه بر آن دو نسخه، شما نسخه 3 این پروتکل را هم می توانید در اختیار داشته باشید.
با وجود این سه نسخه، این پروتکل در سه وضعیت کار می کند(که بالاتر هم بدان اشاره کردیم): Server Mode، Client Mode، transparent mode که به ما حداکثر انعطاف پذیری را برای انتخاب حالت مناسب می دهد.
هر mode به منظور پوشش دادن نیازها و تنظیمات شبکه طراحی شده است و با مشاهده تصویر زیر به خوبی متوجه این مودها خواهیم شد.



همانطور که مشاهده می کنید یک سوئیچ 3550 به منظور VTP Server معرفی شده که همه Vlan ها روی این سوئیچ ایجاد می شود و سایر سوئیچ هایی که مشاهده می کنید، بروزرسانی های مربوطط به vlan ها را از سوئیچ vtp server دریافت می کنند. و نکته مهم اینکه اطلاعات VTP فقط از طریق پورت Trunk انتقال داد می شود و این بدان معنی است که پورت هایی به سوئیچ اصلی متصل هستند، همه باید در حالت Trunk تنظیم شده باشند.

VTP SERVER MODE

به صورت پیشفرض در تمامی سوئیچ های سیسکو حالت VTP Server فعال می باشد و تمام اطلاعات VLAN در هر سوئیچ، فقط خود همان سوئیچ ذخیره خواهد شد. برای شبکه های کوچک با تعداد محدودی از سوئیچ ها و VLAN ها، ذخیره سازی تمام اطلاعات VLAN در هر سوئیچ معمولا یک مشکل نیست، اما همانطور که شبکه گسترش می یابد و VLAN ها افزایش می یابندف شما باید از یک یا چند سوئیچ قدرتمند به منظور VTP سرور و سایر سوئیچ ها را در مود Client به منظور دریافت اطلاعات VLAN ها تنظیم کنید.



دقیقا در شکل بالا مشخص شده که سوئیچ 3550 سیسکو به منظور VTP Server معرفی شده است که سایر سوئیچ ها با لینک Trunk به این سوئیچ متصل شده اند و اطلاعات VLAN و بروزرسانی ها مربوط به vlan ها دریافت خواهند کرد. چیزی که هم اکنون قصد داریم در خصوص ان صحبت کنیم، VTP Domain است.

THE VTP DOMAIN - VLAN MANAGEMENT DOMAIN

VTP Domain که با نام VLAN Management Domain هم شناخته می شود که یکی از پارمترهای VTP است که در هر سوئیچ متصل به شبکه باید معرفی شود. به صورت پیشفرض سوئیچ VTP Server و سایر سوئیچ های موجود، در domain ای با نام firewall تعریف شده اند که این نام دلخواه است ولی هر نامی که انتخاب می کنید در همه سوئیچ ها باید همین نام باشد(اگر نام Domain بین سوئیچ ها متفاوت باشد، تغییرات را از VTP server دریافت نخواهند کرد). اصلا از نام domain اینترنتی خود برای معرفی VTP Domain استفاده نکنید و این فقط جنبه لوکال بین سوئیچ ها را دارد تا بسته های VTP از لینک های Trunk فقط به دست سوئیچ هایی که domain های یکسانی دارد، برسد و در غیر اسنصورت بسته ها نادیده گرفته خواهند شد.

VTP CLIENT MODE

در حالت Client Mode، حتی اگر تغییرات مربوط به دریافت Vlan ها را در سوئیچ تان ذخیره نکنید و سوئیچ را ریستارت کنید، باز هم اطلاعات vlan ها از VTP Server دریافت خواهد شد(دقت کنید که فقط Vlan ها را دریافت می کنید و سایر اطلاعات در صورت عدم ذخیره سازی از بین خواهند رفت. مثلا پورت هایی که عضو vlan خاصی در این سوئیچ کرده اید ). شما در سوئیچ یا سوئیچ هایی که در مود client قرار دارند، نمی توانید Vlan ایجاد یا حذف کنید.
البته هیچ الزامی ندارد که همه سوئیچ هایی که در مورد کلاینت هستند، به صورت مستقیم به سوئیچ VTP Server متصل باشند و اگر با لینک Trunk به سایر سوئیچ های Client هم متصل شود، باز تغییرات Vlan را از vtp server دریافت خواهد کرد(لینک های ارتباطی بین سوئیچ ها حتما باید Trunk باشد).

VTP TRANSPARENT MODE

VTP Transparent mode چیزی بین VTP Server و VTP Client است و اصلا تغییرات VLAN را از VTP Server دریافت نخواهد کرد و شما می توانید در سوئیچی که مود آن در حالت Transparent تنظیم شده، VLAN ایجاد و حذف و غیره کنید. اما بسته های VTP که از سمت VTP Server که شامل بروزرسانی Vlan ها است را از خود عبور عبور می دهد و به سمت سوئیچ دیگر خود ارسال می کند ولی اصلا آن تغییرات را خودش دریافت نخواهد کرد و فقط آنها را فوروارد می کند. در واقع Transparent فورواردر بسته های VTP به پورت دیگر Trunk خود است. شما هر VLAN ای که در سوئیچ Transparent ایجاد کنید فقط برای همان سوئیچ است و اصلا VLAN های خود را برای سایر سوئیچ ها advertise نکرده و هیچ advertiseای را هم قبول نمی کند و فقط آنها را فوروارد می کند.



در تصویر فوق سوئیچ 3550 به عناون VTP سرور پیکربندی شده است که دو سوئیچ دیگر به عناون VTP Client پیکربندی شده اند و نام VTP Domain آنها Firewall است و بین این دو سوئیچ client یک سوئیچ در مود Transparent قرار گرفته که VTP Domain آن LAB می باشد. این سوئیچ Transparent وقتی بسته های VTP را دریافت کند بدون اینکه پردازشی روی آن انجام دهد، بسته VTP دریافتی را روی پورت Trunk خود ارسال می کند و تغییرات VLAN را در خودش ذخیره نمی کند.



در این لینک نحوه پیکربندی پروتکل VTP در سوئیچ های سیسکو به صورت ویدئویی و به طور کامل توضیح داده شده است.