Simple Network Management Protocol یا SNMP یک پروتکل لایه اپلیکیشن است که توسط Internet Architecture Board یا IAB در RFC1157 برای تبادل اطلاعات مدیریتی بین دستگاه های شبکه تعریف شده است. SNMP یکی از پروتکل های شبکه ای است که به طور گسترده برای مدیریت و مانیتورینگ المان های شبکه ارائه شده است.


اکثر المانهای حرفه ای شبکه با SNMP agent همراه هستند که این agent ها برای برقراری ارتباط با ابزارهای مانیتورینگ ابتدا باید فعال و سپس پیکربندی شوند.


SNMP شامل:

SNMP Manager

Managed devices

SNMP agent

Management Information Database Otherwise called as Management Information Base (MIB)

SNMP Manager: سیستم manager یا سیستم مدیریت یک سیستم جداگانه است که مسئول برقراری ارتباط با دستگاه های شبکه ای اجرا شده توسط SNMP Agent است که معمولا کامپیوتری است که نرم افزار مانیتورینگ روی آن نصب می شوند. عملکردهای کلیدی SNMP Manager شامل موارد زیر است:
کوئری agent ها
دریافت پاسخ از agent ها
رویدادهای مختلف الزمان را از طرف agent ها می پذیرد.

Managed Devices: یک دستگاه مدیریت شونده، المانی از شبکه است که به نوعی به مانیتورینگ و مدیریت نیاز دارد. این المان می تواند، روتر، سوئیچ، سرور، Workstation، پرینتر، UPS و ... باشد.

SNMP Agent: agent برنامه ای است که در المان های شبکه قرار می گیرد. فعال کردن Agent باعث می شود که پایگاه داده اطلاعات مدیریتی(management information database) را از همان المان بصورت لوکال جمع آوری کند و در صورت در خواست SNMP Manager، اطلاعات بدان دهد. این agent ها می توانند یک agent استاندارد (به عنوان مثال Net-SNMP) یا مختص یک vendor یا برند( مثل HP insight agent) باشند.
عملکردهای کلیدی SNMP agent:
اطلاعات مدیریتی را در مورد محیط محلی خود جمع آوری می کند.
اطلاعات مدیریتی را که در MIB تعریف شده، ذخیره و بازیابی می کند.
ارائه رویداد به manager
به عنوان یک پراکسی برای Node های شبکه non-SNMP manageable غیر قابل مدیریت با SNMP عمل می کند.



Management Information database or Management Information Base (MIB): هر SNMP agent دارای یک پایگاه داده است که پارامترهای دستگاه مدیریت شونده را ذخیره می کند. SNMP manager از این پایگاه داده agent به منظور دریافت اطلاعات خاص استفاده می کند و اطلاعات بیشتری را در صورت نیاز در اختیار مدیریت مانیتورینگ قرار می دهد. این پایگاه داده مشترک بین Agent و Manager، پایگاه اطلاعات مدیریت (MIB یا Management Information Base) نامیده می شود.
به طور معمول این MIB شامل مجموعه ای استاندارد از مقادیر آماری و کنترلی است که برای node های سخت افزاری در شبکه تعریف شده است. SNMP همچنین اجازه می دهد تا این مقادیر استاندارد با مقادیر خاص برای یک Agent خاص از طریق MIB های Private گسترش یابد. به طور خلاصه، فایل های MIB مجموعه سوالاتی هستند که یک SNMP Manager می تواند از Agent بپرسد. Agent این داده ها را به صورت لوکال جمع آوری کرده و همانطور که در MIB تعریف شده ذخیره می کند. بنابراین SNMP Manager باید از این سوالات استاندارد و Private برای هر نوع Agent مطلع باشد.

SNMP MIB Browser and SNMP Walk Tool

ابزارهای رایگان ManageEngine شامل یک مرورگر SNMP MIB است که به load و Unload کردن MIB و دریافت داده MIB از Agent های SNMP ورژن 1،2،3 کمک می کند. مرورگر SNMP MIB یک ابزار کامل برای مانیتورینگ و سرورها و دستگاه هایی که SNMP روی آنها فعال است می باشد. استفاده از این ابزار آسان است و به شما امکان می دهد SNMP trap ها را مشاهده، پیکربندی و تحلیل کنید. همچنین می توانید عملیات SNMP را از دستگاه های ویندوزی و لینوکسی انجام دهید.

MIB structure and Object Identifier (Object ID or OID)

Management Information Base یا MIB مجموعه ای از اطلاعات برای مدیریت المان شبکه است. MIB ها شامل اشیاء مدیریت شده ای هستند که با نام Object Identifier یا Object ID یا OID شناخته می شوند. هر شناسه منحصر به فرد است و ویژگی های خاص یک دستگاه مدیریت شونده را نشان می دهد. دو نوع Managed Object یا Object ID وجود دارد که به ترتیب Scalar و Tabular هستند که با یک مثال می توانند بهتر درک شوند.
Scalar: در واقع Vendor دستگاه است.
Tabular: استفاده از پردازنده Quad Processor نتیجه ای برای هر CPU به طور جداگانه می دهد، بدین معنا که 4 نتیجه برای آن شناسه شی خاص وجود خواهد داشت (همانطور که تعریف می گوید: "شیء Tabular چند مورد شیء مرتبط را تعریف می کند که در جداول MIB با هم گروه بندی شده اند"). هر Object ID به صورت سلسله مراتبی در MIB سازماندهی می شود. سلسله مراتب MIB را می توان در یک ساختار درختی با شناسه متغیر جداگانه نشان داد.
یک object ID معمولی یک لیست نقطه ای از اعداد صحیح خواهد بود. به عنوان مثال، OID در RFC 1213 برای sysDescr برابر با .1.3.6.1.2.1.1 خواهد بود.

SNMP Traps:

SNMP trap ها یک Agent را قادر می سازد تا با پیام، SNMP manager را از وقایع مهم مطلع کند. پروتکل های SNMP Trap شامل مقدار sysUpTime فعلی، OID که نوع Trap را مشخص می کند. آدرس مقصد برای SNMP Trap ها به طور خاص برای اپلیکیشن ها معمولاً از طریق متغیرهای پیکربندی Trap در MIB تعیین می شود. فرمت پیام Trap در SNMPv2 تغییر کرد و واحدهای داده پروتکل به SNMPv2-Trap تغییر نام دادند.

نسخه های SNMP:

از زمان شروع SNMP ، ارتقاء قابل توجهی را پشت سر گذاشته است. با این حال پروتکل SNMP v1 و v2c پیاده سازی شده ترین نسخه های SNMP هستند. پشتیبانی از پروتکل SNMP v3 به تازگی شروع به پیشرفت کرده است زیرا در مقایسه با نسخه های قدیمی آن از امنیت بیشتری برخوردار است، اما هنوز سهم قابل توجهی از بازار را به دست نیاورده است.

SNMPv1:

این اولین نسخه از پروتکل SNMP است که در RFC 1155 و 1157 تعریف شده است

SNMPv2c:

این پروتکل revise شده ورژن 1 می باشد که شامل پیشرفت SNMPv1 در زمینه protocol packet types، transport mappings، المان های MIB structure است اما با استفاده از ساختار مدیریت موجود SNMPv1 که مبتنی بر community و در نتیجه SNMPv2c می باشد. در RFC 1901 و RFC 1905 و RFC 1906 و RFC 2578 تعریف شده است.

SNMPv3:

SNMPv3 نسخه امن SNMP را تعریف می کند. پروتکل SNMPv3 همچنین پیکربندی مانیتورینگ شبکه بصورت ریموت برای المان های SNMP را تسهیل می کند. در RFC 1905 و RFC 1906 و RFC 3411 و RFC 3412 و RFC 3414 و RFC 3415 تعریف شده است.