در این آموزش به موضوعات بسیار مهم آکوزاتیو و داتیو در گرامر زبان آلمانی می پردازیم. برای اینکه این موضوع کاملاً برای شما جا بیفتد، مبحث را از کمی عقب تر و از موضوع کیس ها (Cases) در زبان آلمانی آغاز می کنیم و در ادامه و به عنوان بخشی از مبحث به موضوع آکوزاتیو، داتیو، نومیناتیو، جنیتیو و غیره ورود می کنیم. اگر در زمینۀ زبان آلمانی نیاز به یک مرجع آموزشی کامل دارید مجموعه آموزش های ویدیویی زبان آلمانی را پیشنهاد می کنیم.

کیس ها در زبان آلمانی

اگر قبلاً با زبان انگلیسی آشنا بوده اید، و اکنون به سراغ زبان آلمانی رفته اید، ممکن است برایتان سوال پیش آمده باشد که آیا زبان آلمانی معادلی برای \(\text{a}\) یا \(\text{the}\) دارد یا خیر؟ شاید متوجه شده باشید که در زبان آلمانی جایگزین های متعددی برای \(\text{a}\) وجود دارد که شامل \(\text{ein}\)، \(\text{eine}\)، \(\text{einer}\)، \(\text{einen}\)، یا \(\text{einem}\) می شود. وقتی که نوبت به یافتن معادل های \(\text{the}\) در زبان آلمانی می رسد، داستان از این هم پیچیده تر می شود. شما می توانید از \(\text{der}\)، \(\text{die}\)، \(\text{das}\)، \(\text{den}\)، یا \(\text{dem}\) به عنوان معادل هایی برای \(\text{the}\) استفاده کنید.

در اول کار، کیس ها (cases) (منظور از کیس ها همین جایگزین های \(\text{a}\) و \(\text{the}\) در زبان آلمانی هستند، معادل فارسی آنها حروف تعریف معرفه و نکره می باشند) در زبان آلمانی، ممکن است شما را بترسانند. اما یکسری قوانین وجود دارد که فراگیری آنها می تواند در درک تفاوت ها به شما کمک کند. در این نوشتار می آموزید که کیس های مختلف در زبان آلمانی چه هستند و شما چگونه و چه وقت باید از آنها استفاده کنید. در پایان این مقالۀ آموزشی، شما درک روشنی از زبان آلمانی خواهید داشت.

راستی، اگر می خواهید خیلی سریع و البته کامل زبان آلمانی را بیاموزید، آموزش زبان آلمانی - از الفبا تا سطح B1 در فرادرس ، مجموعۀ آموزشی بسیار مناسبی برای شما می باشد. خوب بیایید آموزش تمامی چیزهای لازم برای درک کیس ها در زبان آلمانی را آغاز کنیم.

جنسیت اسامی آلمانی

اولین چیزی که در مورد اسامی در زبان آلمانی باید بدانید اینست که اسامی در زبان آلمانی دارای جنسیت می باشند. برای کسانی مثل ما که زبان مادری مان فارسی است و حتی برای انگلیسی زبان ها، این یک مفهوم کاملاً تازه است. به مثال های زیر توجه کنید:

• \(\text{der Hund}\) سگ (یک سگ مشخص)
  
• die Katze گربه (یک گربۀ مشخص)
  
• das Pferd اسب (یک اسب مشخص)
  

همانطور که می بینید، اسامی آلمانی می توانند یکی از جنسیت زیر را داشته باشند:

• der : حالت مردانۀ \(\text{the}\)
  
• die : حالت زنانۀ \(\text{the}\)
  
• \(\text{das }\) : حالت خنثی \(\text{the}\)
  

علاوه بر اینکه اسامی در زبان آلمانی دارای جنسیت می باشند، بسته به اینکه فاعل، مفعول، مفعول مستقیم، یا مفعول غیر مستقیم باشند نیز تغییر می کنند. چهار کیس در زبان آلمانی عبارت از نومیناتیو (nominative)، آکوزاتیو (accusative)، داتیو (dative)، و جنیتیو (genitive) می باشند.

• کیس نومیناتیو برای فاعل جمله مورد استفاده قرار می گیرد. فاعل شخص یا چیزی است که کار را انجام می دهد. برای مثال، در جملۀ "آن دختر توپ را شوت زد"، "آن دختر" فاعل است.
  
• کیس آکوزاتیو برای مفعول مستقیم است. مفعول مستقیم، شخص یا چیزی است که کار را دریافت می کند، به عبارت دیگر کار بر روی او انجام می شود. بنابراین در جملۀ "آن دختر توپ را شوت زد"، "توپ" مفعول مستقیم است.
  
• کیس داتیو برای مفعول غیر مستقیم است. مفعول غیر مستقیم، شخص یا چیزی است که مفعول مستقیم را می گیرد. بنابراین در جملۀ "آن دختر توپ را به سمت آن پسر شوت زد"، "آن پسر" مفعول غیر مستقیم می باشد.
  
• کیس جنیتیو برای بیان کردن مالکیت ها مورد استفاده قرار می گیرد. در زبان انگلیسی مالکیت ها را با افزودن یک آپوستروفی + \(\text{s}\) نشان می دهد. مانند \(\text{the girl's ball}\)، اما در زبان آلمانی از کیس جنیتیو استفاده می شود.
  

اگر به دنبال منبع خوبی برای آموزش زبان آلمانی در سطوح پیشرفته تر می گردید آموزش زبان آلمانی (سطوح B2 و C1) در فرادس یک منبع آموزشی غنی و بسیار عالی برای شما می باشد. بیایید هر کدام از این کیس های نومیناتیو (nominative)، آکوزاتیو (accusative)، داتیو (dative) و جنیتیو (genitive) را با جزییات بیشتری مورد بررسی قرار دهیم.

کیس نومیناتیو (Der Nominativ)

کیس های نومیناتیو را در جدول زیر می بینید:

معادل در زبان انگلیسی	مردانه	زنانه	خنثی	جمع
the	der	die	das	die
a	ein	eine	ein	-

کیس نومیناتیو به سوالات \(\text{wer?}\) (چه کسی) پاسخ می دهد.

هم در زبان آلمانی و هم در زبان انگلیسی، کیس نومیناتیو فاعل یک جمله را توصیف می کند. حروف تعریف مردانه، زنانه، و خنثی به شرح زیر ظاهر می شوند:

شما می توانید نومیناتیو را در محتوای مثال های زیر ببینید:

• Die (Eine) Frau lebt in Deutschland.

  "آن زن (یک زن) در آلمان زندگی می کند."
  در این مثال \(\text{Die Frau}\) (آن زن)، فاعل جمله می باشد.
  

• Der (Ein) Mann arbeitet in der Bäckerei.

  آن مرد (یک مرد) در نانوایی کار می کند.
  "آن مرد"، فاعل این جمله می باشد و کیس نومیناتیو را می پذیرد.
  

• Das (Ein) Kind geht in die Schule.

  آن بچه (یک بچه) به مدرسه می رود.
  "آن بچه" که فاعل این جمله است، کیس نومیناتیو را می پذیرد.
  

کیس آکوزاتیو (Der Akkusativ)

کیس آکوزاتیو، در انگلیسی به عنوان کیس مفعولی شناخته می شود و سوالات \(\text{wen?}\) (چه کسی) را پاسخ می دهد و مفعول مستقیم یک جمله را توصیف می کند.

جدول زیر اسامی مردانه، زنانه، خنثی و جمع را در کیس آکوزاتیو نشان می دهد.

معادل در زبان انگلیسی	مردانه	زنانه	خنثی	جمع
the	den	die	das	die
a	einen	eine	ein	-

همانطور که احتمالاً خودتان هم متوجه شده اید، تنها حرف تعریف مردانه در کیس آکوزاتیو تغییر می کند. بیایید با هم چند مثال ساده را بررسی کنیم:

• Das Kind isst einen Apfel.

  آن بچه یک سیب خورد.
  در این جمله، \(\text{einen Apfel}\) مفعول مستقیم در کیس آکوزاتیو است. \(\text{Das Kind}\) فاعل است و کیس نومیناتیو را می پذیرد.
  

• Der Mann liebt die Frau.

  آن مرد عاشق آن زن است.
  در اینجا \(\text{die Frau}\) مفعول مستقیم در کیس آکوزاتیو است. \(\text{Der Mann}\) مفعول در کیس نومیناتیو است.
  

• Die Frau liebt den Mann.

  آن زن عاشق آن مرد است.
  در این جمله \(\text{Den Mann}\) مفعول مستقیم است و کیس آکوزاتیو را می پذیرد. \(\text{Die Frau}\) فاعل است و کیس نومیناتیو را می پذیرد.
  

همچنین چند حرف اضافه داریم که همیشه کیس آکوزاتیو را می پذیرد:

• durch (از بین)
  
• bis (تا)
  
• für (برای)
  
• ohne (بدون)
  
• entlang (همراه با)
  
• gegen (در برابر)
  
• um (دور و بر)
  

یک نکتۀ جالب دربارۀ ترتیب کلمات در زبان آلمانی

در انگلیسی از ترتیب کلمات برای شفاف ساختن اینکه کدام اسامی فاعل، مفعول، و مفعول غیر مستقیم هستند استفاده می کنند. اما زبان آلمانی در این زمینه آزادی عمل بسیاری به شما می دهد، ما دامیکه کیس ها را به درستی بکار ببرید، بهم ریختن ترتیب آنها معنای جمله را تغییر نمی دهد.

موارد زیر چند مثال از کیس آکوزاتیو می باشند:

• Der Mann streichelt den Hund.

  آن مرد آن سگ را نوازش کرد.
  

• Er streichelt ihn.

  او نوازشش کرد، آن سگ را.
  

• Den Hund streichelt der Mann.

  آن مرد نوازش کرد آن سگ را.
  

• Streichelt der Mann den Hund?

  آیا آن مرد آن سگ را نوازش کرد؟
  

• Streichelt den Hund der Mann?

  آیا آن مرد آن سگ را نوازش کرد؟
  

همانطور که خودتان هم می توانید ببینید، معنای این جمله از کیس استخراج می شود و نه از ترتیب کلمات. از آنجا که این مفهوم در زبان آلمانی کمی خاص و متفاوت از سایر زبان ها است، یادگیری آن کمی تمرین بیشتری نیاز دارد.

کیس داتیو (Der Dativ)

کیس داتیو، مفعول غیر مستفیم یک جمله در زبان آلمان را توصیف می کند و به سوالات \(\text{wem?}\) (چه کسی) و \(\text{was?}\) (چه؟، چه چیزی؟) پاسخ می دهد.

کیس داتیو اندکی از کیس آکوزاتیو پیچیده تر است. به شکل های حرف تعریف داتیو در جدول زیر نگاهی بیندازید تا ببینید آیا خودتان می توانید متوجه این تفاوت ها شوید:

معادل در زبان انگلیسی	مردانه	زنانه	خنثی	جمع
the	dem	der	dem	den
a	einem	einer	einem	-

معمولاً از کیس داتیو برای مفعول های غیر مستقیم استفاده می کنیم، که کاری را از مفعول مستقیم دریافت می کنند (در کیس آکوزاتیو). در حالی که در سایر کیس ها، ترتیب کلمات انعطاف پذیر است، البته مادامیکه از کیس صحیح استفاده کنید. برای مثال:

• Ich schenke dir eine Blume.

  در این جمله \(\text{Ich}\) فاعل، \(\text{dir}\) مفعول غیر مستقیم داتیو، و \(\text{eine Blume}\) مفعول مستقیم آکوزاتیو هستند.
  

• Eine Blume schenke ich dir.

  در این جمله \(\text{Eine Blume}\) مفعول مستقیم آکوزاتیو، \(\text{ich}\) فاعل، و \(\text{dir}\) مفعول غیر مستقیم داتیو می باشند.
  
• برای مقایسه به این مثال از زبان انگلیسی دقت کنید:
  

  I'm giving you a flower.

  در اینجا \(\text{I'm}\) فاعل، \(\text{you}\) مفعول غیر مستقیم، و \(\text{a flower}\) مفعول مستقیم است.
  

چندین حرف اضافه کیس داتیو را می پذیرند:

• aus (بیرون)
  
• auβer (کنار)
  
• bei (جنب)
  
• mit (با)
  
• nach (بعد از)
  
• seit (از)
  
• von (از)
  
• zu (به)
  
• gegenüber (روبرو)
  

و چند فعل آلمانی هستند که همواره کیس داتیو را می پذیرند. این افعال را در ادامه می بینید:

• antworten (پاسخ دادن)
  
• danken (تشکر کردن)
  
• glauben (باور کردن)
  
• helfen (کمک کردن)
  
• gehören (متعلق به .. بودن)
  
• gefallen (دوست داشتن)
  

کیس جنیتیو (Der Genitiv)

کیس جنیتیو مالکیت را نشان می دهد و به سوال \(\text{wessen?}\) (مال چه کسی؟) پاسخ می دهد. شما کیس جنیتیو را اغلب در نوشته های آلمانی می بینید. در هنگام صحبت کردن به جای کیس جنیتیو، \(\text{von}\) (از) و کیس داتیو را می شنوید.

برای مثال:

• Das Haus meines Vaters

  خانۀ پدرم
  کیس جنیتیو در آلمانی نوشتاری رایج است.
  

• Das Haus von meinem Vater

  خانۀ پدرم
  در هنگام آلمانی صحبت کردن، کیس داتیو اغلب جایگزین کیس جنیتیو می شود.
  

در جدول زیر تغییرات حرف تعریف معین و حرف تعریف نامعین برای کیس جنیتیو را می بینید:

معادل در زبان انگلیسی	مردانه	زنانه	خنثی	جمع
the	des	der	des	der
a	eines	einer	eines	-

شکل مردانه و شکل خنثی نیازمند این هستند که به \(\text{-s}\) یا \(\text{-es}\) ختم شوند. کلمات یک بخشی به \(\text{-es}\) ختم می شوند، در حالی که کلمات چند بخشی به \(\text{-s}\) ختم می شوند. در اینجا چند مثال داریم:

• Der Koffer des Mannes

  چمدان آن مرد
  

• Die Spielzeuge des Kindes

  اسباب بازی های آن بچه
  

• Das Buch meines Bruders

  کتاب برادر من
  

• Das Auto meiner Schwester

  ماشین خواهر من
  

درست مانند کیس داتیو، برخی حروف اضافه هستند که همیشه کیس جنیتیو را می پذیرند، این حروف اضافه عبارتند از:

• anstatt (به جایِ، در عوضِ)
  
• außerhalb (بیرون از)
  
• innerhalb (درونِ)
  
• trotz (صرفنظر از، با وجود)
  
• während (در طول)
  
• wegen (به دلیل اینکه)
  

اما در هنگام آلمانی صحبت کردن، گاهی اوقات آلمانی زبان ها از کیس داتیو همراه با این حروف اضافۀ جنیتیو استفاده می کنند.

مروری بر کیس ها در زبان آلمانی

هنگامی که با تغییرات حروف تعریف معین (der, die, das) و تغییرات حروف تعریف نامعین (ein, eine, ein) آشنا شوید، انتخاب کیس صحیح برای شما آسان تر است. هنگامی که با حروف تعریف و پایان اسامی در کیس های مختلف آشنا شدید، قادر خواهید بود که به وضوح فاعل، مفعول، و مفعول مستقیم را در جملات شناسایی کنید. انعطاف پذیریِ زبان آلمانی شما را قادر می سازد که ترتیب کلمات در جمله را بدون اینکه معنای آن عوض شود، تغییر دهید. بادتان نرود که هر دانش آموزی که زبان آلمانی را مطالعه می کند در ابتدا با این کیس ها کمی مشکل خواهد داشت، تنها راهش تمرین و تمرین بیشتر و البته صبر است.

اگر در زمینۀ زبان آلمانی نیاز به مطالعات بیشتری دارید و کلاً به این زبان علاقمند هستید آموزک زبان آلمانی را از دست ندهید. در سایت فرادرس می توانید از دوره های مبتدی تا دوره های پیشرفتۀ زبان آلمانی را بیابید.