Less یک ابزار خط فرمان است که محتویات یک فایل یا خروجی یک فرمان را بصورت صفحه به صفحه نمایش می دهد که البته اگر خروجی یک فایل یا دستور بی شاز یک صفحه باشد آنها بصورت صفحه به صفحه نمایش می دهد. مزیت آن این است که می توانید در صفحات به جلو و عقب بروید.


هنگام شروع less، کل فایل را نمی خواند که در مقایسه با ویرایشگرهای متنی مانند vim یا nano، زمان load بسیار سریع‌تری را به همراه دارد. دستور less بیشتر برای باز کردن فایل های حجیم و بزرگ در لینوکس استفاده می شود.


Syntax کلی برای دستور less در لینوکس به صورت زیر است:

less [OPTIONS] filename

به عنوان مثال، برای مشاهده محتوای فایل /usr/share/common-licenses/GPL-3، دستور زیر تایپ کنید:

less /usr/share/common-licenses/GPL-3

اگر در دایرکتوری مورد نظر از قبل وارد شده اید، دیگر نیازی نیست که مسیر را هم در دستور قید کنید. خروجی زیر با اجرای دستور فوق مشاهده خواهید کرد که با کیدهای جهت نما می توانید محتویات فایل را اسکرول کنید و برای خارج شدن از آن کافیست که q را تایپ کنید.


همچنین می توانید با استفاده از pipe، خروجی را از یک دستور به less هدایت کنید. به عنوان مثال، برای مشاهده خروجی دستور ps بصورت صفحه به صفحه، دستور زیر را اجرا کنید:

ps aux | less

پیمایش از طریق محتوای فایل:

هنگام باز کردن فایلی که محتوای آن بیش از حد بزرگ است و در یک صفحه قرار نمی گیرد(مثل دستور اول که فایل بزرگی بود و بیش از یک صفحه بود)، یک دونقطه (:) را در انتهای متن مشاهده خواهید کرد(لطفا به انتهای دستور فوق دقت کنید).
بالاتر گفتیم که با کلیدهای جهت نما بالا و پایین می توانید در محتوای متن پیمایش کنید. ولی این نوع پیمایس بصورت خط به خط است. برای پیمایش صفحه به صفحه، کافیست کلید f یا کلید Space را بفشارید.
اگر می خواهید برای تعداد مشخصی از خطوط به سمت پایین حرکت کنید، عدد را به دنبال آن کلید space یا f فشار دهید. برای بازگشت به صفحه قبل کلید b را بزنید. برای تعداد مشخصی از خطوط، با تایپ عدد و سپس کلید b، به سمت بالا حرکت کنید(به صفحات قبلی برگردید).
اگر می خواهید یک الگو خاص را سرچ کنید، کلید / اسلش و به دنبال آن الگویی که می خواهید سرچ کنید را تایپ کنید. زمانی که Enter کنید، دستور less به دنبال موارد منطبق با سرچ تان می گردد. برای جستجوی معکوس از (?) و به دنبال آن الگوی جستجو استفاده کنید.
هر جایی که هم نیاز به خارج شدن و برگشتن به خط فرمان بود، فقط کافیست q را بزنید.

دستور less گزینه هایی هم دارد که امکانات و ویژگی هایی را به شما می دهد. برای مثال استفاده از گزینه N- می توانید در خروجی دستور less تعداد خطوط را هم مشاهده کنید. بصورت پیشفرض دستور less شماره خط ها را نشان نمی دهد ولی با N- شماره خط ها را نمایش می دهد:

less -N filename

وقتی از دستور less استفاده می کنید، در یک ویرایشگر متن، فایل ها باز می شود و از فرمان خارج می شوید. اما شما می توانید در همان خط فرمان، فقط با استفاده از گزینه X-، محتوا را مشاهده کنید:

less -X filename