در سیستم لینوکس تان چه مقدار فضا روی هارد دیسک تان باقی مانده است؟ آیا فضای خالی کافی برای دانلود یک فایل بزرگ یا نصب یک برنامه جدید وجود دارد؟


در سیستم‌عامل‌های لینوکس و یونیکس، می‌توانید از دستور df برای دریافت گزارش دقیق از میزان استفاده از فضای دیسک سیستم استفاده کنید.

Using the df Command

Syntax استفاده از دستور df بصورت زیر است:

df [OPTIONS]... FILESYSTEM...

هنگامی که بدون هیچ آرگومانی از دستور df استفاده می شود، دستور df اطلاعات مربوط به تمام فایل سیستم های نصب شده را نشان می دهد:

df

Filesystem     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on

udev             1967920       0   1967920   0% /dev

tmpfs             399512    1788    397724   1% /run

/dev/sda5      102168536 9080092  87855548  10% /

tmpfs            1997544       0   1997544   0% /dev/shm

tmpfs               5120       4      5116   1% /run/lock

tmpfs            1997544       0   1997544   0% /sys/fs/cgroup

/dev/loop0         56832   56832         0 100% /snap/core18/2128

/dev/loop2         63360   63360         0 100% /snap/core20/1242

/dev/loop1           128     128         0 100% /snap/bare/5

/dev/loop3         56832   56832         0 100% /snap/core18/2253

/dev/loop4        224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/72

/dev/loop5         66816   66816         0 100% /snap/gtk-common-themes/1519

/dev/loop6         66688   66688         0 100% /snap/gtk-common-themes/1515

/dev/loop7         52224   52224         0 100% /snap/snap-store/547

/dev/loop8        224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/77

/dev/loop9         43264   43264         0 100% /snap/snapd/14066

/dev/loop10        33152   33152         0 100% /snap/snapd/12704

/dev/loop11        55552   55552         0 100% /snap/snap-store/558

/dev/sda1         523248       4    523244   1% /boot/efi

tmpfs             399508      24    399484   1% /run/user/1000

هر خط شامل ستون های زیر است:

Filesystem نام فایل سیستم.
1K-blocks اندازه فایل سیستم در بلوک های یک کیلوبایتی
Used فضای مورد استفاده در بلوک های K1
Available فضای موجود در بلوک های K1
%use درصد فضای استفاده شده
Mounted on دایرکتوری که فایل سیستم روی آن نصب شده است.

برای نمایش اطلاعات فقط برای یک فایل سیستم خاص، نام آن یا نقطه اتصال را به دستور df پاس دهید.
به عنوان مثال، برای نشان دادن فضای موجود بر روی فایل سیستم نصب شده در در دایرکتوری root سیستم / می توانید از df /dev/nvme0n1p3 یا df / استفاده کنید.

df /

Filesystem     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on

/dev/sda5      102168536 9080092  87855548  10% /

به طور پیش فرض، دستور df فضای دیسک را در بلوک های 1 کیلوبایتی و اندازه فضای دیسک استفاده شده(used) و موجود(available) را به کیلوبایت نشان می دهد.
برای نمایش اطلاعات مربوط به دیسک درایوها با فرمت قابل خواندن(کیلو بایت، مگابایت، گیگابایت و غیره)، دستور df را با گزینه h- اجرا و وفراخوانی کنید.

df -h

Filesystem      Size  Used Avail Use% Mounted on

udev            1.9G     0  1.9G   0% /dev

tmpfs           391M  1.8M  389M   1% /run

/dev/sda5        98G  8.7G   84G  10% /

tmpfs           2.0G     0  2.0G   0% /dev/shm

tmpfs           5.0M  4.0K  5.0M   1% /run/lock

tmpfs           2.0G     0  2.0G   0% /sys/fs/cgroup

/dev/loop0       56M   56M     0 100% /snap/core18/2128

/dev/loop2       62M   62M     0 100% /snap/core20/1242

/dev/loop1      128K  128K     0 100% /snap/bare/5

/dev/loop3       56M   56M     0 100% /snap/core18/2253

/dev/loop4      219M  219M     0 100% /snap/gnome-3-34-1804/72

/dev/loop5       66M   66M     0 100% /snap/gtk-common-themes/1519

/dev/loop6       66M   66M     0 100% /snap/gtk-common-themes/1515

/dev/loop7       51M   51M     0 100% /snap/snap-store/547

/dev/loop8      219M  219M     0 100% /snap/gnome-3-34-1804/77

/dev/loop9       43M   43M     0 100% /snap/snapd/14066

/dev/loop10      33M   33M     0 100% /snap/snapd/12704

/dev/loop11      55M   55M     0 100% /snap/snap-store/558

/dev/sda1       511M  4.0K  511M   1% /boot/efi

tmpfs           391M   24K  391M   1% /run/user/1000

گزینه T- به df می گوید که انواع فایل سیستم را نمایش دهد:

df -T

خروجی شامل یک ستون اضافی به نام "Type" است که نوع فایل سیستم را نشان می دهد:

ilesystem     Type     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on

udev           devtmpfs   1967920       0   1967920   0% /dev

tmpfs          tmpfs       399512    1788    397724   1% /run

/dev/sda5      ext4     102168536 9080092  87855548  10% /

tmpfs          tmpfs      1997544       0   1997544   0% /dev/shm

tmpfs          tmpfs         5120       4      5116   1% /run/lock

tmpfs          tmpfs      1997544       0   1997544   0% /sys/fs/cgroup

/dev/loop0     squashfs     56832   56832         0 100% /snap/core18/2128

/dev/loop2     squashfs     63360   63360         0 100% /snap/core20/1242

/dev/loop1     squashfs       128     128         0 100% /snap/bare/5

/dev/loop3     squashfs     56832   56832         0 100% /snap/core18/2253

/dev/loop4     squashfs    224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/72

/dev/loop5     squashfs     66816   66816         0 100% /snap/gtk-common-themes/1519

/dev/loop6     squashfs     66688   66688         0 100% /snap/gtk-common-themes/1515

/dev/loop7     squashfs     52224   52224         0 100% /snap/snap-store/547

/dev/loop8     squashfs    224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/77

/dev/loop9     squashfs     43264   43264         0 100% /snap/snapd/14066

/dev/loop10    squashfs     33152   33152         0 100% /snap/snapd/12704

/dev/loop11    squashfs     55552   55552         0 100% /snap/snap-store/558

/dev/sda1      vfat        523248       4    523244   1% /boot/efi

tmpfs          tmpfs       399508      24    399484   1% /run/user/1000

اگر می‌خواهید لیست را به فایل سیستم‌های یک نوع خاص محدود کنید، از گزینه t- و سپس نوع آن استفاده کنید.
در مثال زیر همه پارتیشن های ext4 را لیست خواهیم کرد:

df -t ext4

Filesystem     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on

/dev/sda5      102168536 9080092  87855548  10% /

مشابه موارد بالا، گزینه x- به شما امکان می دهد خروجی را به فایل سیستم های قبلی که از نوع خاصی نیستند محدود کنید:

df -x tmpfs

Filesystem     1K-blocks    Used Available Use% Mounted on

udev             1967920       0   1967920   0% /dev

/dev/sda5      102168536 9080092  87855548  10% /

/dev/loop0         56832   56832         0 100% /snap/core18/2128

/dev/loop2         63360   63360         0 100% /snap/core20/1242

/dev/loop1           128     128         0 100% /snap/bare/5

/dev/loop3         56832   56832         0 100% /snap/core18/2253

/dev/loop4        224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/72

/dev/loop5         66816   66816         0 100% /snap/gtk-common-themes/1519

/dev/loop6         66688   66688         0 100% /snap/gtk-common-themes/1515

/dev/loop7         52224   52224         0 100% /snap/snap-store/547

/dev/loop8        224256  224256         0 100% /snap/gnome-3-34-1804/77

/dev/loop9         43264   43264         0 100% /snap/snapd/14066

/dev/loop10        33152   33152         0 100% /snap/snapd/12704

/dev/loop11        55552   55552         0 100% /snap/snap-store/558

/dev/sda1         523248       4    523244   1% /boot/efi

inode یک ساختار داده در سیستم های فایل یونیکس و لینوکس است که حاوی اطلاعاتی در مورد یک فایل یا دایرکتوری مانند سایز، مالک، device node، سوکت، pipe و غیره به جز da است.
هنگامی که df با گزینه i- فراخوانی و اجرا شود، دستور df اطلاعات مربوط به مقدار استفاده فایل سیستم inodes را نمایش می دهد.
دستور زیر اطلاعاتی در مورد inode های موجود در فایل سیستم نصب شده در دایرکتوری root سیستم / در فرمت قابل خواندن نشان می دهد:

df -ih /

Filesystem     Inodes IUsed IFree IUse% Mounted on

/dev/sda5        6.3M  197K  6.1M    4% /

هنگامی که از گزینه -i استفاده می شود، هر خط از خروجی شامل ستون های زیر خواهد بود:
Filesystem نام فایل سیستم است.
Inodes تعداد کل Inode ها در فایل سیستم.
IUsed تعداد Inode های استفاده شده.
IFree تعداد Inode های آزاد.
%IUse نمایش inode استفاده شده بصورت درصد.
Mounted on دیارکتوری ای که فایل سیستم روی آن نصب و mount شده است.

دستور df همچنین به شما اجازه می دهد تا فرمت خروجی را سفارشی کنید. برای تعیین فیلدهایی که می خواهید در خروجی دستور نشان داده شوند، از output—استفاده کنید.
البته برای output می توانید ستون هایی را مشخص کنید که در خرورجی نمایش داده شوند و این ستون ها عبارتند از:

source - The File system source.

fstype - The File system type.

itotal - Total number of inodes.

iused - Number of the used inodes.

iavail - Number of the available inodes.

ipcent - Percentage of used inodes.

size - Total disk space.

used - Used disk space.

avail - Available disk space.

pcent - Percentage of used space.

file - The file name if specified on the command line.

target - The mount point.

به عنوان مثال، برای نمایش خروجی تمام پارتیشن های ext4 در فرمت قابل خواندن، فقط name و size و درصد فضای مورد استفاده(percentage)، دستور را به صورت زیر اجرا کنید:

df -h -t ext4 --output=source,size,pcent

Filesystem      Size Use%

/dev/sda5        98G  10%