سلول‌ها در واقع واحدهای اصلی سازنده بدن انسان هستند. سلول ها رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند تا سلول‌های جدیدی را متناسب با نیاز بدن تولید کنند. معمولاً سلول ها پس از اینکه خیلی پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، می‌میرند. سپس، سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.سرطان زمانی شروع می‌شود که تغییرات ژنتیکی در این روند حساب‌شده و منظم تداخل ایجاد کنند. سلول ها به صورت غیر قابل کنترل شروع به رشد می‌کنند. ممکن است این سلول‌ها توده‌ای به نام (تومور) تشکیل دهند. یک تومور می‌تواند «سرطانی» یا «خوش‌خیم» باشد.


• تومور سرطانی «بدخیم» است، یعنی می‌تواند رشد کند و به دیگر بخش‌های بدن پخش شود.


• تومور «خوش‌خیم» توموری است که می‌تواند رشد کند اما پخش نمی‌شود.

عوامل مرتبط با سرطان

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سمی
• قرار گرفتن در معرض تابش یونیزان
• برخی از عوامل بیماری زا
• ژنتیک انسانی
بعضی از انواع سرطان «تومور» تشکیل نمی‌دهند. از جمله این سرطان‌ها
• «لوسمی» (leukemia)
• «لنفوم» (lymphoma)
• «میلوم» (myeloma)
سرطان را می توان، رشد خارج از کنترل گروهی از سلول‌های بدن که توانایی گسترش به بافت‌های دیگر را هم پیدا کنندتعریف کرد. سرطان را کانسر یا کنسر (cancer) هم می‌گویند. در فارسی اصیل، ترجمه آن «چنگار» است. سرطان، کنسر و چنگار همگی به معنای خرچنگ هستند. این نام را اولین بار بقراط در حدود 400 سال پیش از میلاد مسیح به این بیماری داد. علت این نام‌گذاری، گسترش‌های انگشتی شکل سرطان است که شکل خرچنگ را تداعی می‌کند. انکو (onco) هم در یونانی به معنای تورم است. گالن این نام را برای توصیف تومور استفاده کرد. امروزه انکولوژی (oncology) را (رشته مطالعه سرطان) سرطان شناسی می دانند.
سرطان تقریباً در هر نقطه از بدن می‌تواند رشد کند. پزشکان، سرطان را بر اساس محل شروع آن به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند.
خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و تشخیص زودهنگام بسیاری از انواع سرطان می توان به درمان کامل سرطان امیدوار بود. بیشترین و بزرگ ترین کمک برای درمان سرطان باید توسط خود فرد و با افزایش آگاهی از علائم آن صورت بگیرد. بیشتر دردها دلیل وجود سرطان نیستند. دردهایی که مداوم هستند و به دلایل نامشخصی ایجاد می‌شوند حتماً باید تحت بررسی قرار گیرند. در این شرایط پزشک متخصص سرطان ،آنکولوژیست ( oncologist) سابقه خانوادگی شما را به دقت بررسی می‌کند و بر اساس آن اطلاعات تصمیم می گیرد که چه آزمایشاتی برای شما لازم است.
امروزه خیلی از افراد جوان به سرطان ،کانسر (cancer) مبتلا می‌شوند. بعضی از افراد تصور می‌کنند سرطان بیماری لاعلاجی است، به همین خاطر لزومی نمی‌بینند که برای درمان به پزشک مراجعه کنند. حرف زدن در مورد مسائل نگران‌کننده ای مثل سرطان نباید باعث واکنش منفی از سوی افراد شود و نباید این حس به افراد القاء شود که باید به دنبال هر نشانه کوچکی باشند.

انواع سرطان ها

• سرطان خون
• سرطان مثانه
• سرطان کلیه
• سرطان تیروئید
• کولون و رکتوم
• سرطان کبد
• سرطان کیسه صفرا
• سرطان ریه
• سرطان لنفوم
• سرطان لایه داخلی رحم
• سرطان پستان
• سرطان پانکراس
و انواع بسیاری از سرطان ها

چهار نوع اصلی سرطان عبارتند از:

کارسینوم‌ها

کارسینوم (carcinoma) از پوست یا بافت پوشاننده سطح غدد و اندام‌های داخلی شروع می‌شود. «کارسینوم‌ها» معمولاً تومورهای توپُر تشکیل می‌دهند. «کارسینوم‌ها» شایع ترین نوع سرطان هستند. نمونه‌هایی از کارسینوم‌ها عبارتند از: پروستات، سرطان سینه ، ریه و روده بزرگ.

سارکوم‌ها

سارکوم (sarcoma) در بافت‌های مسئول پشتیبانی و برقراری ارتباط بدن شروع می‌شوند. سارکوم می‌تواند در چربی، عضلات، اعصاب، تاندون‌ها، مفاصل، عروق خونی، عروق لنفاوی، غضروف‌ها یا استخوان ایجاد شود.

لوسمی یا لوکمی

لوسمی یک سرطان خون است. لوسمی زمانی شروع می‌شود که سلول های خونی تغییر کرده و به طور غیر قابل کنترل رشد کنند. ۴ نوع اصلی (لوسمی) عبارتند از: لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)، لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)، لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)

لنفوم ها

لنفوم سرطانی است که در سیستم لنفاوی شروع می‌شود. سیستم لنفاوی شبکه‌ای متشکل از عروق و غددی است که به مبارزه با عفونت کمک می‌کند.

دو نوع اصلی لنفوم عبارتند از:

• لنفوم هوچکین
• لنفوم غیر هوچکین

سرطان چگونه در بدن پخش می شود؟

با رشد تومور سرطانی ممکن است سیستم لنفاوی یا جریان خون سلول های سرطانی را به دیگر نواحی بدن منتقل کنند. سلول های سرطانی طی این فرآیند رشد می‌کنند و ممکن است به تومورهای جدید مبدل شوند. به این شرایط متاستاز گفته می‌شود (metastasis).
گره‌های لنفاوی اغلب یکی از اولین نواحی هستند که سرطان به آنجا پخش می‌شود. گره‌های لنفاوی اندام‌های ریز و لوبیایی شکلی هستند که به مبارزه با عفونت کمک می‌کنند. این گره‌ها به صورت دسته‌ای در نواحی مختلف بدن مانند گردن، کشاله ران و زیر بغل قرار دارند.
گاهی سرطان ممکن است از طریق جریان خون به نواحی دوردست (دور از سرطان اولیه) پخش شود. این نواحی ممکن است شامل استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها یا مغز باشد. حتی اگر سرطان پخش شود، باز هم بر اساس محل شروع آن نام‌گذاری می‌شود. به عنوان مثال، اگر سرطان پستان به ریه‌ها پخش شود، به آن «کانسر متاستاتیک پستان» گفته می‌شود، نه سرطان ریه. سلول های سرطانی می توانند به سایر قسمت های بدن نیز پخش شوند. به عنوان مثال ، سلول های سرطانی در ریه، می توانند به سمت استخوان ها بروند و در آن جا به رشد خود ادامه دهند. در چنین وضعیتی، فرد به سرطان ریه مبتلا شده است، نه سرطان استخوان.

تشخیص سرطان

روند تشخیص سرطان اغلب از زمانی شروع می‌شود که فرد بخاطر یک علامت غیر عادی به پزشک مراجعه می‌کند. پزشک در خصوص سابقه پزشکی و علائم فرد با او صحبت می کند. سپس پزشک برای یافتن علت این علائم آزمایش‌های مختلفی انجام می‌دهد.
اما بسیاری از افراد مبتلا به سرطان هیچ علائمی ندارند. سرطان این افراد هنگام انجام آزمایش پزشکی برای یک بیماری یا مشکل دیگر تشخیص داده می‌شود.
گاهی اوقات پزشک بعد از آزمایش غربالگری در فردی که از جهات دیگر سالم است سرطان را پیدا می‌کند. نمونه‌هایی از آزمایش‌های غربالگری شامل کولونوسکوپی، ماموگرافی و آزمایش پاپ اسمیر (Pap) است. گاهی ممکن است فرد برای تأیید یا رد نتیجه آزمایش غربالگری به آزمایش‌های بیشتری احتیاج داشته باشد. در بیشتر سرطان ها، بیوپسی تنها راه برای تشخیص قطعی است. بیوپسی (نمونه برداری) به معنی برداشتن مقدار کمی از بافت به منظور انجام مطالعه بیشتر روی آن است. سرعت رشد و گسترش برخی از سرطان ها بالا و برخی دیگر کند است. برخی از سرطان ها با جراحی درمان می شوند، اما برخی دیگر به روش های دارویی مانند شیمی درمانی بهتر پاسخ می دهند. وقتی فردی به سرطان مبتلا می شود، تشخیص نوع سرطان مهم ترین اقدامی است که باید از سوی پزشک صورت گیرد.