خوش آموز درخت تو گر بار دانش بگیرد، به زیر آوری چرخ نیلوفری را
توابع زوج و توابع فرد: تقارن
نمودارهای توابع زوج و فرد دارای ویژگی تقارن خاصی هستند.
اسامی زوج و فرد به توان \(x\) اشاره دارند. اگر \(y\) توان زوجی از \(x\) باشد، مانند \(y=x^2\) یا \(y=x^4\)، یک تابع زوج \(x\) می باشد، زیرا \((-x)^2 = x^2\) و \((-x)^4 = x^4\). اگر \(y\) توان فردی از \(x\) باشد، مانند \(y=x\) یا \(y=x^3\)، یک تابع فرد \(x\) می باشد، زیرا \((-x)^1=-x\) و \((-x)^3=-x^3\).
نمودار یک تابع زوج حول محور \(y\) دارای تقارن می باشد. از آنجا که \(f(-x)=f(x)\)، مشابه شکل \(\text{1.12a}\)، نقطۀ \((x,y)\) فقط و فقط زمانی بر روی نمودار قرار دارد که \((-x,y)\) نیز بر روی نمودار قرار داشته باشد. در واقع نمودار یک تابع زوج، بازتابی از نمودار آن در دو سمت مختلف محور \(y\) می باشد.
نمودار یک تابع فرد، حولِ مبدأ مختصات دارای تقارن می باشد. از آنجا که \(f(-x)=-f(x)\)، نقطۀ \((x,y)\) فقط و فقط زمانی بر روی نمودار وجود دارد که نقطۀ \((-x,-y)\) نیز بر روی نمودار آن قرار داشته باشد (شکل \(\text{1.12b}\) را ببینید). همچنین اگر نمودار حول مبدأ مختصات دارای تقارن باشد، یک چرخش \(180^{\circ}\) حولِ مبدأ مختصات منجر می شود که نمودار دست نخورده باقی بماند و در شکل اولیه اش باشد. توجه داشته باشید که بنا به تعریف، \(x\) و \(-x\) هر دو باید در دامنۀ \(f\) قرار داشته باشند.
تعاریف:
تابع \(y=f(x)\) به ازاء هر مقدار \(x\) که در دامنۀ این تابع باشد، یک تابع زوج \(x\) می باشد، اگر \(f(-x)=f(x)\)
تابع \(y=f(x)\) به ازاء هر مقدار \(x\) که در دامنۀ این تابع باشد، یک تابع فرد \(x\) می باشد، اگر \(f(-x)=-f(x)\)
تابع \(y=f(x)\) به ازاء هر مقدار \(x\) که در دامنۀ این تابع باشد، یک تابع زوج \(x\) می باشد، اگر \(f(-x)=f(x)\)
تابع \(y=f(x)\) به ازاء هر مقدار \(x\) که در دامنۀ این تابع باشد، یک تابع فرد \(x\) می باشد، اگر \(f(-x)=-f(x)\)
اسامی زوج و فرد به توان \(x\) اشاره دارند. اگر \(y\) توان زوجی از \(x\) باشد، مانند \(y=x^2\) یا \(y=x^4\)، یک تابع زوج \(x\) می باشد، زیرا \((-x)^2 = x^2\) و \((-x)^4 = x^4\). اگر \(y\) توان فردی از \(x\) باشد، مانند \(y=x\) یا \(y=x^3\)، یک تابع فرد \(x\) می باشد، زیرا \((-x)^1=-x\) و \((-x)^3=-x^3\).
نمودار یک تابع زوج حول محور \(y\) دارای تقارن می باشد. از آنجا که \(f(-x)=f(x)\)، مشابه شکل \(\text{1.12a}\)، نقطۀ \((x,y)\) فقط و فقط زمانی بر روی نمودار قرار دارد که \((-x,y)\) نیز بر روی نمودار قرار داشته باشد. در واقع نمودار یک تابع زوج، بازتابی از نمودار آن در دو سمت مختلف محور \(y\) می باشد.
نمودار یک تابع فرد، حولِ مبدأ مختصات دارای تقارن می باشد. از آنجا که \(f(-x)=-f(x)\)، نقطۀ \((x,y)\) فقط و فقط زمانی بر روی نمودار وجود دارد که نقطۀ \((-x,-y)\) نیز بر روی نمودار آن قرار داشته باشد (شکل \(\text{1.12b}\) را ببینید). همچنین اگر نمودار حول مبدأ مختصات دارای تقارن باشد، یک چرخش \(180^{\circ}\) حولِ مبدأ مختصات منجر می شود که نمودار دست نخورده باقی بماند و در شکل اولیه اش باشد. توجه داشته باشید که بنا به تعریف، \(x\) و \(-x\) هر دو باید در دامنۀ \(f\) قرار داشته باشند.
ترجمۀ شکل:
شکل \(\text{1.12}\):
شکل \(\text{1.12}\):
-
نمودار \(y=x^2\) که یک تابع زوج است، حولِ محور \(y\) دارای تقارن می باشد.
-
نمودار \(y=x^3\) که یک تابع فرد است، حول مبدأ مختصات دارای تقارن می باشد.
لیست دوره های آموزش ریاضی در سایت خوش آموز
برای مشاهدۀ همۀ دوره های ریاضی اینجا کلیک کنید.
- دوره آموزشی رایگان ریاضی پایه و پیش جبر
- تمرینات دوره آموزشی ریاضی پایه و پیش جبر
- دوره آموزشی رایگان جبر 1
- دوره آموزشی رایگان جبر 2
- دوره آموزشی رایگان هندسه
- دوره آموزشی رایگان مثلثات
- دوره آموزشی رایگان پیش حسابان 1
- دوره آموزشی رایگان حسابان 1
- آموزش رایگان حسابان پیشرفته
برای مشاهدۀ همۀ دوره های ریاضی اینجا کلیک کنید.
نمایش دیدگاه ها (0 دیدگاه)
دیدگاه خود را ثبت کنید: