خوش آموز درخت تو گر بار دانش بگیرد، به زیر آوری چرخ نیلوفری را


تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
نویسنده : امیر انصاری
به یاد بیاورید که مقسوم علیه (divisor) در یک مساله تقسیم (division problem) عددی است که شما تقسیم را بر روی آن انجام می دهید. هنگامی که شما تقسیم های طولانی را انجام می دهید، اندازۀ مقسوم علیه (divisor) مهمترین دغدغۀ شما می باشد: کار کردن با مقسوم علیه (divisor) های کوچک ساده است، و کار با مقادیر بزرگتر آنها آزار دهنده می باشد. بنابراین من هم با یک مقسوم علیه (divisor) کوچک، زیبا و تک رقمی آغاز می کنم. فرض کنید که می خواهید حاصل تقسیم زیر را محاسبه کنید:

نرم افزار سامانه مودیان راهکار
860 ÷ 5


کار را با نوشتن مساله به شکل زیر آغاز کنید:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
یادداشت مترجم: یک نکته جالب در مورد تقسیم های طولانی اینست که شیوه تقسیم طولانی در ایران با تمامی کشورهای دیگر، اندکی تفاوت ظاهری دارد. اینکه این شیوه از کجا آمده است و اختراع کیست، بنده خودم هنوز هم نمی دانم و اگر از خوانندگان عزیز کسی جوابش را می داند بسیار خوشحال خواهم شد که آن را با ما به اشتراک بگذارد. از آنجا که ریاضی یک زبان جهانی است و برای ارتباط با بقیه دنیا باید استانداردهای آن را رعایت کنیم، به شخصه به هیچ وجه توصیه نمی کنم که ریاضی را بومی سازی کنند. بنابر این در سراسر ترجمه این کتاب از روش های رایج و استاندارد جهانی استفاده خواهیم کرد.

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی

برخلاف سایر چهار عملیات اصلی، در تقسیم طولانی از سمت چپ به سمت راست انتقال انجام می شود. در این مورد شما با عدد موجود در ستون صدگان (8) آغاز می کنید. برای شروع، بپرسید چند عدد 5 در داخل عدد 8 وجود دارد؟، یعنی:
8 ÷ 5
پاسخ 1 است، البته مقداری هم باقیمانده دارد، بنابراین عدد 1 را مستقیماً در بالای عدد 8 بنویسید. حالا عدد 1 را در 5 ضرب کنید تا به پاسخ 5 برسید، پاسخ را مستقیماً در زیر عدد 8 بنویسید، و یک خط زیر آن بکشید:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
عدد 8 را منهای عدد 5 کنید تا به پاسخ 3 برسید. (نکته: توجه کنید که همیشه بعد از تفریق، حاصل تفریق باید از مقسوم علیه (divisor) کوچکتر باشد. اگر اینطور نباشد شما باید در بالای جعبه تقسیم عدد بزرگتری را بنویسید.) حالا عدد 6 را پایین بیاورید و در کنار 3 قرار دهید تا به 36 برسید:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
این مراحل یک چرخۀ کامل می باشند، و برای حل مساله شما باید این مراحل را تکرار کنید. حالا بپرسید چند تا 5 در داخل 36 وجود دارد؟، یعنی:
36 ÷ 5
پاسخ عدد 7 است (با مقداری باقیمانده). عدد 7 را در بالای عدد 6 بنویسید، و سپس 7 را در 5 ضرب کنید تا به 35 برسید، پاسخ را در زیر عدد 36 بنویسید:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
حالا 36 را منهای 35 کنید تا به پاسخ 1 برسید. سپس عدد 0 را هم پایین بیاورید تا در کنار 1 با هم عدد 10 را تشکیل بدهند:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
یک چرخۀ دیگر کامل شد، حالا سراغ چرخۀ بعدی بروید، بپرسید چند 5 داخل 10 وجود دارد؟ یعنی:
10 ÷ 5
پاسخ 2 است. عدد 2 را در بالای عدد 0 بنویسید. حالا عدد 2 را در 5 ضرب کنید تا به پاسخ 10 برسید و آن را در زیر عدد 10 بنویسید:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
حالا عدد 10 را منهای 10 کنید تا به پاسخ 0 برسید. از آنجا که دیگر عددی برای پایین آوردن ندارید، کار شما تمام شده است. و در اینجا به پاسخ رسیده اید. پاسخ شما خارج قسمت (quotient) نام دارد:

تقسیم طولانی - مقسوم علیه یک رقمی
نتیجه:
 860 ÷ 5 = 172

در این مساله تقسیم بدون باقیمانده بود، اما همیشه اینطور نیست. در بخش بعدی، به شما می گویم که اگر اعدادی که باید پایین بیاورید تمام شوند چه کار باید کرد، و در فصل 11 در مورد رسیدن به پاسخ اعشاری صحبت می کنیم.




نمایش دیدگاه ها (3 دیدگاه)

دیدگاه خود را ثبت کنید:

انتخاب تصویر ویرایش حذف
توجه! حداکثر حجم مجاز برای تصویر 500 کیلوبایت می باشد.