معلّم ورزش یک مدرسه می خواهد برای دانش آموزان کلاس، لباس ورزشی سفارش دهد. او از جواد و محمّد خواست نظرهای دانش آموزان را جمع آوری کنند تا رنگ مورد علاقۀ دانش آموزان کلاس مشخّص شود.





جواد رنگ مورد نظر همۀ دانش آموزان را از آنها پرسید و پاسخ های زیر را دریافت کرد.

سبز، آبی، زرد، زرد، بنفش، زرد، قرمز، زرد، قهوه ای، قهوه ای، قهوه ای، سبز، زرد، آبی، سبز، بنفش، قرمز، قهوه ای، قهوه ای، آبی، زرد، سبز، قهوه ای، زرد، زرد، زرد، قرمز، زرد، زرد، قرمز، قهوه ای، قهوه ای و سبز.

محمّد به روش دیگری اطلاعات را جمع آوری کرد. او \(3\) رنگ را تعیین کرد و از همۀ دانش آموزان خواست یکی از این سه رنگ را انتخاب کنند. او پاسخ های زیر را دریافت کرد.

سبز، قهوه ای، قهوه ای، سبز، زرد، زرد، زرد، سبز، قهوه ای، زرد، سبز، قهوه ای، سبز، زرد، زرد، سبز، قهوه ای، زرد، سبز، زرد، زرد، قهوه ای، سبز، زرد، قهوه ای، زرد، سبز، قهوه ای، سبز، زرد، قهوه ای، قهوه ای و زرد.

دو روش جمع آوری اطّلاعات را با هم مقایسه کنید. ویژگی های مثبت و منفی هر روش را بیان کنید.

پاسخ

برای اینکه بهتر بتوانیم دو روش جمع آوری اطلاعات توسط جواد و محمد را با یکدیگر مقایسه کنیم، ابتدا نتایج آنها را جمع بندی می کنیم. هم جواد و هم محمد جمعاً از \(33\) نفر پرسش کرده اند.

نتایج جواد:

• سبز: 5 نفر
  
• آبی: 3 نفر
  
• زرد: 11 نفر
  
• بنفش: 2 نفر
  
• قرمز: 4 نفر
  
• قهوه ای: 8 نفر
  

نتایج محمد:

• سبز: 10 نفر
  
• قهوه ای: 10 نفر
  
• زرد: 13 نفر
  

ویژگی های مثبت روش جواد: در روش اوّل سلیقۀ واقعی افراد مشخص می شود. زیرا هر شخصی آزادانه رنگ دلخواهش را بیان می کند.

ویژگی های منفی روش جواد: تعداد پاسخ های افراد بسیار متنوع خواهد بود و تجزیه و تحلیل نتایج مشکل تر است.

ویژگی های مثبت روش محمد: تجزیه و تحلیل پاسخ های افراد و مقایسۀ نتایج کار ساده تری خواهد بود.

ویژگی های منفی روش محمد: اگر شخصی به هیچکدام از \(3\) رنگ از پیش تعیین نشده علاقه ای نداشته باشد، پاسخ های او دقیق نمی باشند و نتایج این پرس و جوها از واقعیت به دور خواهند بود.

اگر بخواهیم در یک جمله روش های جواد و محمد را با یکدیگر مقایسه کنیم، باید بگوییم که داده های جمع آوری شده توسط جواد دقیق تر هستند، اما پراکندگی بیشتری دارند. در مقابل داده های جمع آوری شده توسط محمد دقت کمتری دارند و البته پراکندگی کمتری هم دارند.