درس پنجم
صورتحساب سودوزيان:
درزندگي روزمره يك خانواده هم باكسرهزينه هاي يك ماه از درآمدهاي آن كسرواضافه يك ماه خانواده بدست مي آيد،در شركتها وموسسات هم باهمين روش سودوزيان بدست مي آيددرواقع صورتحساب سودوزيان چگونگي ونتيجه فعاليتهاي يك واحد اقتصادي راطي يك دوره زماني نشان ميدهد.
سود(زيان)خالص=درآمدها –هزينه ها
صورتحساب سودوزيان يك موسسه خدماتي شامل چهاربخش ميباشد:
1-عنوان موسسه ياشركت كه درخط اول ونام صورتحساب(صورتحساب سودوزيان)درخط دوم ودوره مالي كه ازچه تاريخ تاچه تاريخ ميباشد شامل ميشود.
2-درآمدها:درآمدهاي دوره مالي به تفكيك نوع آنها رانوشته وسپس جمع آنها رامحاسبه ميكنيم.
3-هزينه ها:هزينه هاي دوره مالي به تفكيك نوع آنهارانوشته وسپس جمع آنهارامحاسبه ميكنيم.
4-تفاوت بين جمع درآمدها وهزينه ها راسود(زيان)خالص ميباشد


سرمايه گذاري مجدد وبرداشت:
سرمايه گذاري مجدد به معناي آنست كه پس ازتاسيس وراه اندازي موسسه ياشركت مالك (مالكان)آن اقدام به آورده هاي جديدي مينمايند كه ازيك طرف اين رويدادموجب افزايش درداراييها ميشود وافزايش دارايي طبق قاعده ثبت مالي حسابها بدهكارميباشد وازطرف ديگر موجب افزايش سرمايه ميشود كه افزايش سرمايه طبق قاعده ثبت مالي حسابها بستانكارمي باشد
مثال:آقاي حسيني اقدام به واريزمبلغ50000ريال جهت افزايش سرمايه به حساب بانكي موسسه نمود پس :
بانك (بدهكار)50000
سرمايه(بستانكار)50000
بابت افزايش سرمايه توسط آقاي حسيني
برداشت :
مالك موسسه ياشركت جهت رفع نيازهاي خودمقداري ازداراييهاي موسسه راجهت استفاده شخصي خودبرمي دارد كه به اين عمل برداشت گفته ميشود.برداشت ازيك طرف باعث كاهش حساب سرمايه ميشوديعني سرمايه بدهكارميشود وازطرف ديگرباعث كاهش داراييها ميگرددكه كاهش دارايي ماهيت بستانكاردارد.
مثال)آقاي حسيني بابت نيازشخصي مبلغ25000ريال ازصندوق موسسه برداشت كرد پس:
سرمايه(بدهكار)25000
صندوق(بستانكار)25000
بابت برداشت آقاي حسيني ازصندوق موسسه

صورتحساب سرمايه:
گزارشي است كه گردش يا (تغييرات)درسرمايه يك شركت يا موسسه رادريك دوره مالي رانشان ميدهد.

تعديل واصلاح حسابها:
درپايان دوره مالي ،صورتهاي مالي تهيه ميشوند.براي اينكه صورتهاي مزبور حاوي اطلاعات درستي باشدنيازاست كه يك سر ي ازحسابها تعديل ويااصلاح شوند
يكي ازعمده ترين دليل اصلاح حسابها استفاده ازروش تعهدي (مبناي تعهدي )ميباشد ،بنابراين كليه درآمدها وهزينه هايي كه تحقق پيداكرده اند ومربوط به دوره مالي جاري ميباشند،اگرچه دريافت وپرداختي دركارنباشد،بايددردفاترشناسايي واصلاح وثبت شوند.
ثبتهاي تعديلي راميتوان درگروههاي ذيل عنوان كرد:
1-پيش پرداختها ي هزينه:مانند پيش پرداخت بيمه ،پيش پرداخت اجاره,موجودي ملزومات و...
مثال)آقاي حسيني در31 شهريورسالجاري اقدام به خريد بيمه نامه آتش سوزي به مبلغ 120000ريال بصورت نقد براي مدت يكسال ازتاريخ صدوربراي موسسه آفتاب نمود.مطلوبست ثبت رويدادفوق واصلاح آن درپايان دوره
31شهريور:
پيش پرداخت بيمه (بدهكار)120000
صندوق(بستانكار)120000
درپايان سال:باتوجه به سپري شدن 6ماه ازمدت بيمه بايد مبلغي كه تبديل به هزينه شده ومربوط به همين دوره مالي است راباتوجه به اصل تطابق يعني هزينه هاي هردوره مربوط به درامدهاي همان دوره راشناسايي وازحساب پيش پرداخت خارج نماييم پس :
هزينه بيمه آتش سوزي(بدهكار)60000
پيش پرداخت بيمه(بستانكار)60000
ضمنا ميشدكه درپايان هرماه رقم مربوط به هزينه بيمه راشناسايي نمودوبصورت ماهيانه ازحساب پيش پرداخت بيمه خارج نمود.
2-پيش دريافت درآمد:اين حساب درواقع يك نوع بدهي است كه باتوجه به كارانجام شده درپايان سال قابل تعديل ميباشد.
مثال)آقاي حسيني در30ام آذرماه قراردادي راباموسسه تجارتي صدرامبني برا نجام يك پروژه راامضا ومبلغ كل قراردادراكه500000ريال ميباشد دريافت مينمايد.درپايان اسفند50درصد ازكارپروژه به اتمام رسيده است مطلوبست ثبت رويدادفوق:
درزمان بستن قرارداد:
باتوجه به دريافت پول درواقع افزايش دارايي اتقاق افتاده كه ماهيت بدهكارداردودرازاي آن كاري بايد انجام شودولي چون هنوزكاري انجام نشده درواقع براي مايك تعهدوبدهي ايجادشده است وافزايش بدهي ماهيت بستانكاردارد پس:
صندوق(بدهكار)500000
پيش دريافت درآمد(بستانكار)500000
بابت دريافت پيش دريافت ازشركت صدرابابت قراردادشماره...
درپايان سال:
باتوجه به انجام50درصد ازپروژه بايد حساب مزبور نيزبه اندازه 50درصداصلاح شود يعني ازحساب پيش دريافت درآمدخارج وبه حساب درآمد منظور شود .باتوجه به اينكه پيش دريافت يك نوع بدهي است وكاهش بدهي ماهيت بدهكارداردو درآمد ماهيتي بستا نكاردارد پس:
پيش دريافت درآمد(بدهكار)250000
درآمد250000
بابت اصلاح حساب پيش دريافت درآمد
3-استهلاك
درپايان سال مالي طبق قوانين مبلغي ازداراييهاي ثابت (نحوه محاسبه وروشهاي استهلاك دردرسهاي آينده گفته خواهد شد)ازحساب دارايي خارج وبه حساب هزينه استهلاك منظورميشود.كه ثبت آن به شرح زيراست:
هزينه استهلاك(بدهكار)10000
استهلاك انباشته داراييها(بستانكار)10000
بابت ثبت استهلاك داراييها درپايان سال

اصلاح وتعديل حسابها ممكن است درحالتهاي ديگري نيزوجودداشته باشد ولي روش كلي كاربه همين صورت است يعني با توجه به روش تعهدي واصل تطابق هزينه هاي يك دروه ازدرآمدهاي همان دوره درپايان سال درصورت نيازحسابهاي مربوطه بايد اصلاح گردند