ویکی لیکس (WikiLeaks) یک کتابخانه آنلاین از اسناد محرمانه دولتی، اخبار لو رفته، و رسانه های طبقه بندی شده، می باشد، که همگی از طریق منابع نامشخص گرد آوری شده اند. ویکی لیکس این اطلاعات را منتشر می کند تا به خبرنگاران این ایده را منتقل کند که به افشای حقایق پنهان در مورد دولت های مختلف و نهادهای مختلف در جهان بپردازند.





ویکی لیکس در سال 2010 مورد توجه جهانی قرار گرفت، ویکی لیکس، مباحث زیادی را در مورد رهبران و سازمان های خبری در سراسر جهان منتشر کرده است، بحث های ویکی لیکس معمولا منجر به جنجال جهانی شده اند، اطلاعاتی که در ویکی لیکس منتشر شده است برای روابط بین الملل مشکلاتی را نیز به همراه داشته است و معمولا منجر به خجالت افراد و مقامات زیادی هم شده است.

ویکی لیکس توسط Julian Assange، که یک شهروند استرالیایی می باشد بنیان گذاری شده است. Julian Assange کسی است که آخرین کنترلها را بر روی خبرهایی که دریافت می کند انجام می دهد و سپس آنها را در سایت منتشر می کند. در حال حاضر او در سفارت اکوادور در لندن زندگی می کند، Julian Assange به علت اتهاماتی که توسط ایالات متحده آمریکا به وی وارد شده است، از ترس اخراج به آمریکا، قادر به ترک سفارت نمی باشد.


با وجودی که نام ویکی لیکس، به نام ویکی پدیا، شباهت دارد، اما به هیچ وجه در ارتباط با ویکی پدیا نمی باشد.

برخی از مهمترین اخبار منتشر شده در ویکی لیکس چه می باشند؟

در موارد متعدد، ویکی لیکس اخباری را افشا کرده است که ایالات متحده آمریکا را مختل کرده است، و بر روابط بین المللی تاثیر به سزایی گذارده است. در ادامه به نمونه هایی از این افشاهای خبری می پردازیم :

• در سال 2010 ویکی لیکس اسناد محرمانه ای را از وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا افشا کرد، که نشان می داد آنها اطلاعات زیادی درباره دیپلمات های سراسر جهان را بصورت دسته بندی شده نگهداری می کنند و آنها را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهند.
  
  
• همچنین در سال 2010 ویکی لیکس اسناد محرمانه ای مربوط به جنگهای آمریکا در افغانستان و عراق را منتشر کرد، این اسناد و شواهد نشان می دادند که نیروهای ایالات متحده در طول جنگ های افغانستان و عراق بارها قوانین بین المللی را به شیوه های مختلف نقض کرده اند.
  
  
• در سال 2016 ویکی لیکس بیش از 300 هزار ایمیل مربوط به رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان را منتشر کرد.
  
  
• همچنین در سال 2016 اطلاعات زیادی در مورد ایمیل های کمپین ریاست جمهوری، هیلاری کلینتون منتشر شد، که جنجال زیادی هم به پا کرد.
  

آیا ویکی لیکس قانونی است؟

اینکه منابع خبری ویکی لیکس اسناد محرمانه و دسته بندی شده دولتها و سازمانها را به سرقت می برند و در اختیار سایت ویکی لیکس قرار می دهند، قانونی نمی باشد. با این حال، از دیدگاه آزادی بیان، انتشار این مطالب به صورت عمومی طرفداران زیادی دارد و به نوعی موجه شده است.

ویکی لیکس و سرورهای مربوط با سایت آن، در ایالات متحده نیستند. با توجه به قوانین بین المللی متعدد، ایالات متحده اساسا قادر به بستن سرورهای ویکی لیکس نمی باشد.

برای مشاهده سایت ویکی لیکس اینجا کلیک کنید.

اطلاعات ویکی لیکس از کجا می آیند؟

اکثر منابع ویکی لیکس ناشناس می باشند، دلیل این ناشناس بودن ترس از انتقام جویی یا تعقیب قانونی می باشد، اما اکثر منابعی که بعدها شناسایی شدند، مقامات دولتی، روزنامه نگاران، و یا افراد نظامی بوده اند.

یکی از چندین منبع شناخته شده ویکی لیکس Chelsea Manning بوده است. او که یک سرباز پیشین در ایالات متحده بود، در نوامبر 2010 صدها هزار اسناد مخفی نظامی و دیپلماتیک را در اختیار ویکی لیکس قرار داد.

آیا اخبار ویکی لیکس قابل اعتماد است؟

مدل سایت ویکی لیکس طوری است، که هر شخصی می تواند اخباری را برای آنها ارسال کند. ویکی لیکس برای بررسی حقایق، یک تیم کوچک دارد، که اسناد را بررسی می کنند و در صورت تایید، آنها در سایت قرار می گیرند. بنابراین، آنچه تاکنون در سایت منتشر شده است، اثباتی برای رد آنها وجود نداشته است. البته طبیعت این اسناد طوری است که ممکن است ارسال کنندگان اخبار برای ویکی لیکس، لابلای اسناد موارد کذبی را هم بگنجانند که بررسی و تایید یا عدم تایید آن توسط ویکی لیکس قطعا مشکل می باشد.

اگر چه ویکی لیکس دولت ها و سازمان ها را به مخاطره انداخته است، اما خود ویکی لیکس هم متهم به عدم شفافیت شده است، زیرا تا کنون افشا نکرده است که منابع مالی آن از کجا تامین می شوند. در واقع قوانینی را که ویکی لیکس در مورد دیگران مطرح کرده است و آنها را متهم به عدم افشا کرده است، تا حدودی در مورد خودش نیز جاری است و شفافیت لازم را نداشته است.