هنگام کار با خط فرمان یا ترمینال در لینوکس، اغلب نیاز به ایجاد یا ویرایش فایل های متنی دارید. دو تا از قدرتمندترین و محبوب ترین ویرایشگرهای خط فرمان Vim و Emacs هستند. هر دوی آنها دارای منحنی یادگیری هستند که می تواند برای کاربران جدید ترسناک باشد. برای کسانی که به یک ویرایشگر ساده نیاز دارند، واقعا Nano ویرایشگر خوب و ساده ای است.


GNU nano یک ویرایشگر متن خط فرمان آسان برای سیستم عامل های یونیکس و لینوکس است. nano شامل تمام عملکردهای پایه ای است که از یک ویرایشگر متن معمولی انتظار دارید. به عنوان مثال می توان به هایلایت کردن syntax، بافرهای متعدد، جستجو و جایگزینی با پشتیبانی از regular expression، بررسی کلمات به لحاظ املایی، UTF-8 encoding و موارد دیگر اشاره کرد.


ایم مقاله کاربرد اصلی ویرایشگر نانو، از جمله نحوه ایجاد و باز کردن یک فایل، ویرایش فایل، ذخیره فایل، جستجو و جایگزینی متن، cut و paste متن و موارد دیگر را توضیح دهید.
ویرایشگر متن نانو روی macOS و اکثر توزیع‌های لینوکس بصورت از پیش نصب شده می باشد. ما برای اینکه بررسی کنیم آیا nano روی سیستم ما نصب شده یا خیر، کافیست دستور زیر را در Terminal اجرا کنیم:

nano --version

بدین ترتیب ورژن nano نصب شده نمایش داده می شود و خروجی شما هم باید چیزی شبیه به خروجی زیر باشد ضمن اینکه ورژن Nano سیستم شما احتمالا متفاوت از این ورژن می باشد:

 GNU nano, version 4.8

 (C) 1999-2011, 2013-2020 Free Software Foundation, Inc.

 (C) 2014-2020 the contributors to nano

 Email: nano@nano-editor.org	Web: https://nano-editor.org/

 Compiled options: --disable-libmagic --enable-utf8

اگر nano را در سیستم تان نصب ندارید می توانید از طریق package manager توزیع لینوکس تان آن را نصب کنید.

نصب Nano روی اوبونتو و دبیان

sudo apt install nano

نصب Nano روی CentOS و Fedora

sudo yum install nano

ایجاد کردن و باز کردن اولین فایل با Nano

برای باز کردن یک فایل موجود یا ایجاد یک فایل جدید، nano و سپس نام فایل را تایپ کنید:

nano filename

با این کار یک پنجره ویرایشگر جدید باز می شود و می توانید ویرایش فایل را شروع کنید. در پایین پنجره، لیستی از پایه ای ترین میانبرهای صفحه کلید برای استفاده با ویرایشگر نانو وجود دارد. پیشوند همه دستورات با کاراکتر ^ یا M می باشد. ^ در واقع نماد Ctrl می باشد. به عنوان مثال، دستورات ^J به معنای فشار دادن همزمان کلیدهای Ctrl و J است. حرف M نشان دهنده کلید Alt است.
با فشردن کلیدهای Ctrl+g می توانید لیستی از تمام دستورات را مشاهده کنید. برای باز کردن یک فایل باید مجوز read آن فایل را داشته باشید. اگر می خواهید فایلی را با مکان نما روی یک خط و کاراکتر خاص باز کنید، از syntax زیر استفاده کنید:

nano +line_number,character_number filename

اگر character_number را حذف کنید مکان نما روی اولین کاراکتر قرار می گیرد.

ویرایش فایل ها:
برخلاف vi، ویرایشگر متن nano یک ویرایشگر بدون mode یا حالت است، به این معنی که شما می توانید بلافاصله پس از باز کردن فایل شروع به تایپ و ویرایش متن کنید.
برای انتقال مکان نما به یک خط و شماره کاراکتر خاص، از دستور -+ctrl استفاده کنید. منوی پایین صفحه تغییر خواهد کرد. شماره(های) را در قسمت "Enter line number, column number:" وارد کنید و Enter را بزنید(کلید Ctrl را گرفته و سپس کلید Shift را نگه دارید و علامت +- را از بالای کیبورد بفشارید).
برای جستجوی متن، Ctrl+w را فشار دهید، عبارت جستجو را تایپ کرده و Enter را فشار دهید. پس از Enter کردن بلافاصله مکان نما روی اولین عبارتی که با سرچ شما مطابقت دارد، قرار می گیرد. برای رفتن روی عبارت بعدی که با سرچ مطابقت دارد، کلیدهای Alt+w را بزنید.
بعضا شما نیاز به این دارید که سرچ و سپس جایگزینی را انجام دهید. کلیدهای \+Ctrl را بفشارید. عبارت جستجو و متنی که باید جایگزین شود را وارد کنید. ویرایشگر اولین عبارت منطبق را یافته و و از شما می پرسد که آیا آن را جایگزین کند یا خیر. پس از زدن Y یا N، به سراغ عبارت منطبق بعدی می رود. با فشار دادن A جایگزین همه موارد می شود.

برای انتخاب متن، مکان نما را به ابتدای متن ببرید و Alt+a را فشار دهید. حالا وضعیت nano بصورتی است که می توانید متن مورد نظرتان را انتخاب کنید. برای انتخاب متن، کافیست از کلیدهای جهت نما استفاده کرده و تا جایی که می خواهید متن تان را انتخاب کنید، پیش بروید. متن انتخاب شده هایلایت خواهد شد. اگر کلیدهای Ctrl+6 را بزنید، انتخاب لغو خواهد شد. با فشردن کلیدهای Alt+6 متن انتخاب شده را در کلیپ بورد کپی کنید. Ctrl+k متن انتخاب شده را cut می کند.
اگر می خواهید خطوط کامل را cut کنید، به سادگی مکان نما را روی خط برده و کلیدهای Ctrl+k را فشار داده و با چند بار زدن Ctrl+k می توانید چندین خط را cut دهید.
برای paste کردن متن، مکان نما را به جایی که می خواهید متن را قرار دهید و کلیدهای ctrl+u را بفشارید.
برای ذخیره تغییراتی که در فایل ایجاد کرده اید، Ctrl+o را فشار دهید. اگر فایل از قبل وجود نداشته باشد، ابتدا ایجاد و ذخیره می شود.
برای خروج از نانو Ctrl+x را فشار دهید. اگر تغییرات ذخیره نشده ای وجود داشته باشد، از شما پرسیده می شود که آیا می خواهید تغییرات را ذخیره کنید. برای ذخیره فایل، باید مجوز write فایل را داشته باشید. اگر در حال ایجاد یک فایل جدید در لینوکس هستید، باید مجوز write در دایرکتوری ای که فایل در آن ایجاد شده، داشته باشید.
هنگامی که nano را اجرا می کنید، پارامترهای پیکربندی خود را از فایل پیکربندی کل سیستم /etc/nanorc و از فایل های خاص کاربر ~/.config/nano/nanorc و ~/.nanorc در صورت وجود فایل ها می خواند. تنظیمات کاربر بر تنظیمات کلی اولویت بیشتری دارند.